دانه‌های خوراکی که هر روز باید مصرف کنید!

ما به طور روزانه انواع آجیل و مغزها و برخی از غلات را مصرف می‌کنیم که همگی جزو دانه‌های خوراکی محسوب می‌شوند. اما برخی از دانه‌ها را نادیده می‌گیریم که خاصیت زیادی هم دارند. برخی از این دانه‌ها مانند کنجد، تخم کتان، شاهدانه و دانه چیا آنقدر مفید هستند که پیشنهاد می‌شود آنها را به طور روزانه مصرف کنید.
بنابراین ما در این مقاله قصد داریم به بررسی خواص انواع دانه های خوراکی و دانه های خوراکی گیاهی بپردازیم. همراه مجله بارجیل باشید.

دانه های خوراکی کدامند؟

دانه‌های خوراکی دانه‌هایی هستند که برای مصرف انسان یا حیوان مفید محسوب می‌شوند. معمولا این دانه‌ها از شش قسمت اصلی یک گیاه تشکیل شده‌اند و منبع اصلی کالری و پروتئین برای انسان هستند. این دانه‌ها طیف وسیعی را شامل می‌شوند و فراتر از آجیل و انواع تخمه هستند.

به طور کلی انواع دانه های خوراکی را می‌توان به دسته‌های زیر تقسیم‌بندی کرد:

غلات

غلات نوعی از دانه های خوراکی محسوب می‌شوند که از خانواده تیره گندمیان هستند. غلات را می‌توان در دو گروه دانه‌های کوچک و دانه‌های کمی بزرگ‌تر تقسیم‌بندی کرد. غلات به روش‌های مختلفی استفاده می‌شوند که در همه آنها باید دانه پوست گرفته شود و پخته شود. در ضمن، برخی از غلات را می‌توان پودر کرد و از آرد آنها استفاده کرد. از زمان گذشته تا به امروز بسیاری از غلات بخشی از غذای اصلی روزانه مردم را تشکیل می‌دهند و بخش بزرگی از کالری مصرفی را فراهم می‌کنند. ذرت، برنج، گندم و جو مهمترین غلات خوراکی به شمار می‌روند.

شبه غلات

شبه غلات، یکی از گروه‌های گیاهانی هستند که دانه‌های آنها شبیه به غلات است و روش‌های مصرف مشابهی دارند. برخی از پرمصرف‌ترین آنها عبارت‌اند از: کتان، کنجد و کینوا. خواص دانه کنجد بسیار زیاد است و به عنوان دانه باستانی شناخته می‌شود. در بخش بعدی مطلب به خواص آن می‌پردازیم. در ضمن، پیش‌تر درباره خواص تخم کتان صحبت کرده‌ایم و پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را مطالعه کنید.

حبوبات

حبوبات یکی از مهمترین خوراکی‌هایی هستند که در رژیم غذایی اکثر مردم جایگاه ویژه‌ای دارند. زیرا نه تنها مفید هستند، بلکه در طرز تهیه غذاهای زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرند. نخود، لوبیا، سویا، ماش و عدس جزو پر استفاده‌ترین دانه‌ها به شمار می‌روند. شما می‌توانید طرز تهیه برخی از آنها مثل طرز تهیه سویا آجیلی را یاد بگیرید و علاوه بر خوراک و پلو، آن را به عنوان میان وعده نیز مصرف کنید. زیرا خواص سویا آجیلی فراوان است و لازم نیست که پخته شود، کافیست آن را به طور میان وعده میل کنید.

آجیل

در تعریف گیاه‌شناسی، آجیل را دانه‌ای می‌دانند که در یک پوسته سخت قرار دارد و به طور طبیعی باز نمی‌شود تا دانه در زمان بلوغ آزاد شود. طبق مباحث گیاه‌شناسی هر دانه‌ای را نمی‌توان آجیل در نظر گرفت. برای مثال، بادام زمینی در زیرِ زمین، در غلافی مانند نخود و عدس رشد می‌کند. این بدان معنی است که آن را به عنوان آجیل طبقه‌بندی نمی‌کند، بلکه جز حبوبات است. اما همچنان جزو دانه های خوراکی محسوب می‌شود و مردم آن را جزو آجیل می‌شناسند.

دانه های گیاهی پرخاصیت

حال که با دسته‌بندی دانه های خوراکی آشنا شدید، برخی از دانه های مغذی را به شما معرفی می‌کنیم:

دانه چیا

دانه چیا نوعی دانه خوراکی است که از گیاهی با نام سالویا هیسپانیکا حاصل می‌شود. از جمله خواص دانه چیا می‌توان به وجود اسیدهای چرب مفید امگا ۳، پروتئین، کربوهیدرات، فیبر، کلسیم و آنتی‌اکسیدان‌ها اشاره کرد. دانه چیا را می‌توان به بسیاری از خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها افزوده و از طعم آن لذت برد.

تخم کتان

تخم کتان غنی از منگنز، تیامین، منیزیم و اسیدهای چرب امگا ۳ است. مواد مفید موجود در تخم کتان به کاهش کلسترول، بهبود هضم، کاهش هوس به مواد قندی و مبارزه با سرطان کمک می‌کنند.

تخمه آفتابگردان
تخمه آفتابگردان از آجیل‌های لاغرکننده است و به تنظیم هورمون‌ها در بدن کمک می‌کند. این دانه‌ها مملو از ویتامین E، مس، ویتامین B، تیامین، سلنیم، اسیدهای چرب و فسفر هستند. این ترکیبات به تقویت سلامت قلب و عروق و جلوگیری از فشار خون کمک می‌کنند.

تخمه کدو

تخمه کدو حاوی چربی‌های مفید، منیزیم و فلز روی است. مصرف این دانه های مقوی به بهبود سلامت قلب، جلوگیری از برخی سرطان‌ها و بهبود سلامت پروستات کمک می‌کند. از مواد مفید موجود در این دانه‌ها می‌توان به اسیدهای چرب مفید، ویتامین B2، فولات و پتاسیم اشاره کرد. این دانه های گیاهی مواردی هستند که شما می‌توانید روزانه و در شرایط مختلف حتی به عنوان تنقلات سفر استفاده کنید. بنابراین از اضافه کردن آن‌ها در رژیم غذاییتان غافل نشوید.

شاهدانه

شاهدانه از مواد مغذی متعددی برخوردار بوده و مصرف آن خواص گوناگونی برای سلامتی نیز به همراه دارد. این دانه‌ها سرشار از آمینو اسیدهای اساسی بوده و از اسیدهای چرب ضروری برای بدن برخوردار هستند. با مصرف این دانه‌ها می‌توان به بهبود بیماری‌های مربوط به دستگاه ایمنی کمک کرد. شاهدانه همچنین منبع بسیار غنی از ویتامین E است.

دانه انار

دانه انار سرشار از فیبر، ویتامین C، پتاسیم و ویتامین K است. مصرف دانه انار می‌تواند در درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید بوده و عوارضی از قبیل فشار خون بالا، فشار اکسایشی، کلسترول بالا، قند خون و التهاب را بهبود بخشد. دانه انار دارای خواص ضد سرطان است.

دانه کاج یا چلغوز

دانه کاج به دانه‌های خوراکی میوه درخت کاج می‌گویند. از خواص دانه کاج می‌توان به کاهش کلسترول بد، ثابت نگه داشتن وزن مناسب، کاهش فشار خون، بهبود سلامت استخوان و بهبود سلامت چشم اشاره کرد.

دانه زیره

دانه زیره یکی از تخم های گیاهی مفید است که برخی افراد آن را روزانه و به عنوان ادویه غذا استفاده می‌کنند. مصرف دانه زیره به بهبود هاضمه، دستگاه ایمنی و گردش خون کمک می‌کند. استفاده از دانه زیره به کنترل قند خون کمک کرده و از خواص ضد سرطان نیز برخوردار است.

کنجد

فواید دانه کنجد برای سلامتی بسیار است. مصرف کنجد به جلوگیری از دیابت کمک کرده ، از بدن در مقابل پرتو‌ها محافظت می‌نماید. برخی به دلیل خواص کنجد برای کاهش کلسترول خون، آن را به جای روغن‌های موجود در بازار مصرف می‌کنند. مصرف این دانه گردش خون را نیز بهبود می‌بخشد. با یاد گرفتن طرز تهیه روغن کنجد می‌توانید روغنی با کیفیت و خانگی را برای غذاهای خود درست کنید.

مغز هسته زردآلو

مغز هسته زردآلو حاوی ماده‌ای به نام آمیگدالین است که بنا به نظر برخی متخصصان دارای خاصیت ضد سرطان است. مغز هسته زردآلو، اسیدهای چرب اساسی را شامل می‌شود که برای سلامتی مفید هستند. چربی‌های مفید موجود در هسته زردآلو با مقداری فیبر و آهن نیز همراه هستند.

دانه انگور

دانه انگور سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات گیاهی طبیعی مفیدی با نام مواد پروآنتوسیانیدین الیگومریک است. این دانه‌ها به مبارزه با سرطان، بهبود سلامت دهان، استحکام استخوان‌ها و تنظیم فشار خون کمک می‌کنند. از این دانه‌ها به‌عنوان پیشگیری از آلزایمر یا درمان آن نیز استفاده می‌شود.

انواع دانه های گیاهی دارویی

در طب سنتی تاکید زیادی بر استفاده از دانه های گیاهی می‌شود، زیرا آنها فواید زیادی برای بدن دارند. دانه های خوراکی مفیدی که در طب سنتی مصرف روزانه آنها توصیه می‌شود، شامل موارد زیر هستند:

سیاه دانه

هزاران سال است که از سیاه دانه برای تهیه دارو استفاده می‌شود. سیاه دانه ممکن است اثراتی در بدن داشته باشد که به تقویت سیستم ایمنی، مبارزه با سرطان، کاهش تورم و کاهش واکنش‌های آلرژیک کمک می‌کند.

تخم شربتی

تخم شربتی به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌ها و فلاونوئیدهای فراوان، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و به پیشگیری و درمان سرماخوردگی، سرفه و آسم کمک می‌کند. در ضمن، این دانه‌های کوچک بهترین خنک کننده برای بدن هستند و به عنوان دانه خوراکی و دارویی برای مبارزه با گرمازدگی مصرف می‌شود.

تخم گشنیز

یکی از مهمترین دلایلی که تخم گشنیز را به عنوان گیاهی دارویی تبدیل می‌کند، تاثیر آن بر قند خون است. مواد موجود در تخم گشنیز، وارد خون شده و باعث ترشح انسولین می‌شود. بنابراین از افزایش قند خون جلوگیری می‌کند و باعث حفظ سطح قند خون می‌شود. در ضمن، تخم گشنیز به سلامتی قلب و کاهش کلسترول کمک می‌کند.
تقویت ریشه مو یکی دیگر از مهمترین خواص گشنیز به شمار می‌رود. گشنیز با تقویت ریشه مو باعث رشد مو شده و ریزش آن را متوقف می‌کند. برای بهره‌مندی از خواص تخم گشنیز، پودر آن را با کمی روغن زیتون ترکیب کرده و مخلوط درست کنید. پس از آماده شدن آن را به سر خود بمالید، ماساژ دهید و بعد از نیم ساعت با شامپو بشویید.

خاکشیر

معمولا ما خاکشیر را در تابستان و برای رفع عطش و گرمازدگی مصرف می‌کنیم. اما این دانه گیاهی دارویی، فواید بیشتری دارد. خاکشیر بدن را سم‌زدایی می‌کند و با دفع بلغم از دستگاه تنفسی می‌تواند بوی بدن دهان را از بین ببرد. در ضمن، روده‌ها را تمیز می‌کند و میکروب‌هایی که باعث اسهال می شوند را از بین می‌برد. خاکشیر به دلیل داشتن خاصیت ادرارآور، به سم‌زدایی و پاکسازی کبد کمک می‌کند و در درمان بیماری‌های کبد، به ویژه کبد چرب نقش موثری دارد.

سخن آخر
ما در این مطلب از خواص انواع دانه های گیاهی پرمصرف صحبت کردیم. شما می‌توانید برخی از آنها را از فروشگاه اینترنتی بارجیل تهیه کنید به عنوان میان وعده و برخی را هم برای غذاهای خود مصرف کنید. اگر دچار بیماری‌های خاص هستید، بهتر است پیش از استفاده روزانه و مداوم این دانه‌ها، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا مشکلی برای‌تان پیش نیاید.

منابع: healthline | webmd